آخر بازي آن مرحله از شطرنج است كه در آن آنقدر از سوارها تعويض شده كه هر دو شاه بتوانند فعالانه در نبرد شركت جويند.همه بازيهي شطرنج به اين مرحله نميرسند.

آخر بازي با گشايش و وسط بازي فرق ميكند زيرا كه بطور كلي تابع نوع بازي متديك و دقيقاً طراحي شده ي است كه تكنيك ناميده ميشود. بعلت كمي تعداد سوارهي صحنه،ميتوان با دقت بسيار بيشتري پيش بيني كرد كه بعداً چه پيش ميآيد،و كاوش در انواع مختلف وضعيتها نشان داده است كه روشهي صحيح اداره موقعيت هي گوناگون آخر بازي چه ميباشند.

استاد در تكنيك آخر بازي مهارت كامل دارد. وقتي كه يك موقعيت آخر بازي پيش بيايد، استاد راه صحيح اداره آن را پيدا ميكند. و از آنجايي كه موقعيت هي آخر بازي معمولاً شامل آنگونه ابداعاتي كه پيوسته در گشايش بازي پيدا ميشود،يا آنگونه امكانات وسيعي كه مشخصه وسط بازي است، نميباشد بنابراين داشتن معلوماتي از تكنيك آخر بازي معمولاً كفايت ميكند.

نه تنها تكنيك آخر بازي، بلكه دانستن نتيجه انواع وضعيتهي آخر بازي نيز بسيار مفيد است.چنين اطلاعاتي ميتواند به ما اين توانايي را بدهد كه حتي از وسط بازي بري رسيدن به يك آخر بازي مقرون به صرفه تلاش كنيم،با اين تضمين كه اگر وضعيت مطلوب در آخر بازي فرا برسد، نتيجه آن برد بري ما خواهد بود.

آماتور طبعاً نسبت به استاد اطلاعات كمتري از آخر بازي دارد. آنچه كه بري استاد در آخر بازي امري معمولي است اغلب بري آماتور بازي دشواري است كه نيازمند محاسبات دقيق ميباشد، و واضح است كه امكان به خطا رفتن او بسيار است.

چگونه آماتور ميتواند آخر بازياش را بهبود بخشد:

بهبود بازي در اين مرحله نتيجه كسب معلوماتي بيشتر است از (الف) نتيجه انواع استاندارد آخر بازي؛ (ب) طرق خاص اداره انواع استاندارد آخر بازي.

اين مسئله فوق العاده اهميت دارد كه نتيجه تئوريك وضعيتهي استاندارد آخر بازي را بدانيم، چون اين معلومات به ما كمك ميكند،در هنگامي كه وضعيت پيچيده است،بتوانيم بازي را اداره كرده و قدرت انتخابي داشته باشيم. بري مثال اگر در يك آخر بازي كه يكي طرفين يك رخ، و يك اسب، ويك پياده، و طرف ديگر يك رخ و يك اسب داشته باشد، بازيكن بداند كه تحت چه شرايطي يك رخ و يك پياده از يك رخ ميبرد. آنوقت او توجه خواهد كرد كه در چه موقع بايد بازي را با تعويض اسبها تسويه كند.

اين هم مهم است كه بدانيم كه چگونه وضعيتهي استاندارد آخر بازي را اداره كنيم. مثلاً، كافي نيست يك شاه و يك پياده در مقابل شاه داشته باشيم و وضعيت طوري باشد كه پياده ما وزير شود.ما بايد اينراهم بدانيم كه چگونه بازي را رهبري كرده و به اين ترتيب از پات شدن جلوگيري كنيم، و اين تكنيكي است كه ميشود آن را آموخت؛و اگر آموخته نشود،بازيكني كه در چنين وضعيتي قرار بگيرد ممكن است برد را از دست بدهد. در چنين وضعيتهايي بسيار اهميت دارد كه ما معني و مقتضيات ((تقابل)) را بفهميم آماتور بايد با آخر بازيهي استانداردي چون رخ وپياده عليه رخ، شاه و پياده عليه شاه،آخر بازيهي پياده ي كه در آن تقابل مطرح است؛و وضعيتهايي كه شامل پياده رونده حمايت شده، وپياده رونده دور ميباشد، وزير عليه پياده هايي پيشرفته، و غيره، آخر بازيهايي كه شامل مبارزه فيل و پياده ها عليه اسب و پياده ها است، اين مسئله كه چه عواملي به نفع اسب هستند، مثلاً پياده ها كه همه در يك جناح باشند.يا پياده هي مسدود شده ي كه در خانه هي رنگ فيل دشمن قرار دارند،يا چه عواملي به نفع فيل ميباشند،مثلاً پياده ها در هر دو جناح صحنه ها پياده هي مسدود شده كه در آن پياده هي دشمن در خانه رنگ آن فيل قرار دارند، آشنائي يابد.

در مورد آخر بازي، ملاحضات كلي ذيل را بايد در نظر داشته باشيم:

(الف) در بيش از ۹۰ درصد حالات، يك پياده اضافي در يك آخر بازي ساده پياده ي نقش قاطع دارد.

(ب) در ساختمانهي توام با سوار(ها)و پياده(ها)،پياده اضافي شايد در ۵۰ يا ۶۰ درصد حالات قاطع باشد، ولي وقتي كه بازيكن غير از پياده اضافي برتري ديگري هم داشته باشد پياده اضافي قاطع ميگردد.

(ج) شاه نقش مهمي در آخر بازي ايفا ميكند.

(د) ابتكار در آخر بازي شايد حتي مهمتر از داشتن ابتكار در مراحل ديگر بازي است.در آخر بازيهي رخ، داشتن ابتكار را ميتوان حداقل به ارزش يك پياده دانست.

(ه)دو پياده رونده متحد بسيار نيرومند هستند، و وقتي چنين پياده هي به عرض ششم برسند بطور كلي با قدرت يك رخ برابري ميكنند.عجيب آن است كه اگر شاه حريف در حوزه اين دو پياده گذشته متحد باشد، دو امكان كاملاً مخالف پيش ميآيد:

(۱) اگر شاه بتواند آن پياده ي را كمترپيشروي كرده مسدود كند، اين ساختمان پياده ي تقريباً بيارزش ميگردد؛ولي (۲) اگر طرفي كه پياده دارد بتواند به شاه حريف حمله كند- و اين امكان معمولاً موجود است-نيروي دو پياده حتي بيشتر هم ميشود.

خلاصه، آخر بازي مرحله‌‌‌‌ ي است كه در آن معلومات بيشتر از قدرت ديد اهميت دارد، و مرحله ي است كه ميتوان آنرا تا حدود زيادي به وسيله مطالعه آموخت.بيعلت نيست كه استادان بزرگي چون كاپابلانكا توصيه كرده اند: ((آخر بازي را بياموزيد.))

Download

حجم فایل 3,124 KB

منبع : آن پاسان