شطرنج ابزاری برای پرورش ذهن

ترجمه توسط:خانم سيماباغشني

نویسنده مقاله "پیتر دوورن" استاد کانادایی شطرنج (با ریتینگ 2225 فیده) و استاد دانشکده اقتصاد و

تجارت سیدنی استرالیا است.


این مقاله براساس مطالعات روانشناسی و اموزشی، تاثیرات شطرنج بر دانش آموزان را بررسی کرده و در نهایت

نشان می دهد که شطرنج، هوشintelligent quotient و توانایی حل مساله را افزایش دادهو تصمیم گیری مستقل و سریع در موقعیتهای دشوار را آموزش می دهد.همچنین مهارتهای خواندن ، حافظه،زبان و ریاضیات را تقویت کرده تفکر منتقد و خلاق را تغذیه می کند.شطرنج تمرینی برای تصمیم گیری سریع و دقیق در تنگی وقت فراهم می آوردومی تواند از این طریق نتایج دانش آموزان در امتحانات مدرسه را بهبود بخشد.
شطرنج نحوه تفکر منطقی و کارآمد را آموزش می دهد و انتخاب بهترین گزینه از میان گزینه های موجود را نشان داده و اهمیت برنامه انعطاف پذیر ، تمرکز و نتیجه انتخاب و تصمیم گیری را به نمایش می گذارد.همچنین دختران و پسران را صرفنظر از قابلیتهای طبیعی یا سابقه اجتماعی-اقتصادی آنها تحت پوشش می گیرد.
نویسنده با تکیه بر فواید مذکور چنین ادعا می کند که شطرنج از جمله بهترین و موثرترین ابزاردرآماده کردن کودکان برای مواجهه یا دنیای کنونی است که روز به روز در دریای اطلاعات فروتر می رود و همراه با آن موقعیت های دشوارتری در تصمیم گیری را به ارمغان می آورد.
آیا شطرنج هنراست؟ یا شاید علم؟ یا چناچه برخی ادعا می کنند هردو؟ بیایید روراست باشیم ،شطرنج در واقعیت فقط یک بازی است.رقابتی خلاق و مفرح.بازیی که چندان متفاوت از تنیس،کریکت،فوتبال یا گلف نیست.
اماتفاوت برجسته ای که شطرنج را متمایز می کند در این است که شطرنج جزو معدود بازیهایی است که ذهن انسان را به تمامی تمرین می دهددر حالیکه درقابلیت تحکیم شخصیت و تقویت اعتماد به نفس با دیگر ورزشها مشترک است.
اکثر ما می توانیم این تمرین را به کار ببندیم هر چند برای برخی از ماشاید کمی دیر باشداما برای فرزندانمان شاید چندان هم دیر نشده است.
شطرنج از جمله قویترین ابزار در دسترس جهت تقویت ذهن کودک است.
یاد گرفتن حرکات آن نسبتا ساده است. بیشتر کودکان 7-6 ساله می توانند قوانین پایه را به کار ببندند.حتی برخی از آنها در سنین5-4 سالگی نیز از عهده برمی آیند.شروع به موقع چنانچه در موسیقی و زبان، می تواند در میزان مهارت کودک موثر افتد.در نهایت در هر سنی شطرنج مهارتهای تمرکز،صبر و پشتکار را افزایش داده خلاقیت،فراست ،حافظه و توانایی تجزیه تحلیل را تقویت کرده تصمیم گیری در موقعیتهای دشواروحل مساله به شیوه انعطاف پذیر را آموزش می دهد.
نویسنده معترف است که این ادعا یی بزرگ است و در اثبات آن برخی مباحث و مطالعات آموزشی را دلیل می آورد.

تمرکز،صبر و پشتکار :

اگر بخواهیم شطرنج باز خوبی باشیم نیاز به قدرت تمرکز بالا داریم. گاهی چهره برخی شطرنجبازان حتی بازیکنان برتر در رده جهانی به هنگامی که از پشت میز خود برای تنفس بلند شده و در سالن راه می روند به نظر غیر عادی و پریشان می رسد .در یک نگاه دقیق تر در می یابیم که بیشتر آنها حتی زمانی که پشت میز نیستند، با تمرکز قوی خود، صفحه بازی را در ذهن بازسازی کرده و به تجزیه و تحلیل مشغولند. شطرنج به بازیکنان جوان و کم تجربه تر نتیجه تمرکز قوی را آشکار کرده و تاوان فوری خطاها را به نمایش می گذارد کمتر ابزار آموزشی چنین کارآیی سریعی دارد.
آنی غفلت در تمرکزبه ویژه در مرحله آخربازی می تواند نتیجه جبران ناپذیری را به بار آورد. بازیکنان جوان تنها با صبر و پشتکار (شاخصه هایی که در مدرسه و به ویژه در نتیجه امتحانات دانش آموزان نقش مهمی را ایفا می کنند.)می توانند نتیجه قابل قبولی کسب کنند.

تجزیه تحلیل، منطق و توانایی حل مسأله :

مهارت در شطرنج، نیازمند آمیزه ای از شایستگی ها ست. مطالعات دکتر تایید کرد که شطرنجبازان قدرتمند نوجوان ازتوانایی بالایی در تجسم فضایی،ریاضی ،
برخوردارند.
دکتر فرگوسن در مطالعات سال 1995 خود چنین می گوید : ""این دریافت نشان داد که مهارت در شطرنج، تنها مستلزم تسلط بر یک مهارت خاص
و یا آمیزه ای از یک یا دو مهارت نیست بلکه ترکیب وسیعی از مهارتها درکنار هم این قابلیت را فراهم می آورد." وی در یک تحقیق مهم دیگر دریافت که یادگیری شطرنج، حتی در نوجوانی سبب تقویت مهارتهای ریاضی و زبانی است. این نتیجه برای بیشتر دانش اموزانی (حتی بازیکنان معمولی تر)که برای یکسال تحصیلی در هفته دو ساعت تمرین شطرنج داشتند صادق بود. تحقیقی دیگر(جان آرتیس)اضافه می کند که شطرنج سبب تقویت حافظه کودکان نیز می شود.
تحقیق دیگری در کانادا در سال 92-1991 ، بر تاثیرشطرنج در تقویت و افزایش مهارت حل مسأله در کودکان تأکید می کند. معلمان با افزودن شطرنج به برنامه آموزش کلاسیک ریاضیات توانستند به طرز چشمگیری متوسط شاخص قابلیت حل مسأله دانش آموزان را بالا ببرند. دانش آموزانی که شطرنج را در برنامه آموزشی ریاضیات خود گذرانده بودند، امتیازی بسیار بالاتر ازآنانی که برنامه استاندارد آموزش ریاضی را گذرانده بودند نشان دادند. مدرسه مقدماتی شطرنج هم اکنون در نیو برونزویک (محلی که این تحقیق مورد آزمایش قرار گرفت) مشغول به فعالیت است.

همچنین ثابت شده است که شطرنج،تفکر خلاق و نقادانه را تغذیه می کند. مطالعات چهار ساله دکتر فرگوسن (83-1979 )تأثیر شطرنج بر قدرت تفکر دانش آموزان مدرسه ای در امریکا را بررسی می کند. این دانش آموزان بودند.با آزمایش دو تست (تست 130 بالای IQ جزو دانش آموزان مستعد با
ارزیابی تفکر نقادانه واتسون-گلاسر و تست تفکر خلاق تورنس)بر روی این دانش آموزان فرگوسن دریافت که بعد از گذراندن 64-60 ساعت آموزش و تمرین شطرنج در طی 32 هفته، آنها پیشرفت چشمگیری در شاخص تفکر خلاق نشان دادند. بعلاوه وی دریافت که شطرنج خلاقیت نوجوانان مستعد را آبیاری می کندوی همچنین چنین نتیجه گیری کرد که :"اینطور به نظر می رسد که شطرنج از بسیاری از برنامه های رایج برای پرورش تفکر خلاق برتر است و بنابراین می تواند در برنامه متفاوتی برای دانش آموزان مستعد در نظر گرفته شود."شطرنج نه تنها برای پرورش و توسعه مهارتهای دانش اموزان مستعد ارزشمند است بلکه دانش آموزان متوسط و پایین تر نیز می توانند از آن بهره مند شوند. مایکل وسیو (مربی شطرنج 1990 ) می گوید
یک شطرنج آموز کند حتی اگر نتواند شطرنج را به کمال دریابد (همه استراتژی ها و تاکتیک ها را یاد بگیرد.)ولی می تواند از زبان، تصویر کلی و سیستم شگرف حرکات آن سود جوید.
دکتر فرگوسن در سال 88-1987 برنامه اموزش و تمرین شطرنجی را درکلاس ششم یک مدرسه روستایی در ایالت پنسیلوانیا شامل 9 دختر و 5 پسر به آزمایش گذاشت. در شروع برنامه دانش آموزان متوسط 104 را در را کسب کردند. این برنامه شامل 3-2 جلسه آموزش در هفته بود IQ تست
وعلاوه بر آن دانش آموزان بیشتر اوقات زمانی را روزانه به بازی کردن اختصاص می دادند.این دانش آموزان برای شرکت در مسابقات ترغیب و تشویق شدند. پس از گذراندن این دوره فشرده، 7 تن از پسران این کلاس توانستند در مسابقات قهرمانی شطرنج مدارس ایالت پنسیلوانیا به مقام دوم
دانش آموزان کلاس پس از گذراندن این IQ دست یابند.در نهایت نتایج تست
این برنامه،پیشرفت چشمگیری در حافظه و مهارتهای زبانی بویژه در بازیکنانی که در مسابقات شرکت داشتند را نشان داد.
شطرنج حتی نشان داده است که می تواند در مجموع سبب افزایش نتایج تست شود. آزمایش تست وچسلر برروی 4000 دانش آموز ونزوئلایی IQ های
که تنها کمتر از 5 ماه دوره آموزش شطرنج را گذرانده بودند،در اکثر آنها افزایش نتایج تست پس از گذراندن دوره را نشان می داد. گروه آزمایشی از میان تمام رده های اجتماعی-اقتصادی انتخاب شده بودند و هر دو جنسیت زن و مرد را شامل می شدند. ارائه نتایج این مطالعات دولت ونزوئلا را به شدت تحت تأثیر قرار داد چنان که از سال 89-1988 دروس شطرنج در اکثر مدارس ونزوئلا مرسوم گشت.

اهمیت پردازش اطلاعات و حل مسأله در دهکده جهانی :

اینترنت،ایمیل و کامپیوترها به سرعت در کار تغییر شاخص های موفقیت در کار و تحصیلند.
با شتاب گرفتن پروسه جهانی شدن، اطلاعات هر چه سریعتر و سریعتر به جریان می افتد.اطلاعاتی که تا همین چند سال پیش برای دسترسی به آن ماها زمان صزف می شد امروز از طریق اینترنت در ظرف چند دقیقه قابل دسترسی است. با چنین دسترسی آسان و حجم شگرف اطلاعات، توانایی انتخاب مناسب از میان گستره وسیع گزینه های موجود امری حیاتی است.
در چنین دنیایی،دانش آموزان باید بکوشند سرعت،انعطاف پذیری و قدرت انتقاد واکنش های خود را با روند پیچیدگی دنیای کنونی هماهنگ کنند. دانش آموزان علاوه بر ذخیره حجم قابل توجهی از این اطلاعات، باید توانایی جستجو در این دریای اطلاعات و از همه مهم تر پردازش اطلاعات را داشته باشند. آنها همچنین باید توانایی دسته بندی اطلاعات متناسب و نامتناسب ، یادگیری سریع تکنولوژی های جدید و همچنین استفاده از آنها در حل مسائل را در خود تقویت کنند.
اینجاست که شطرنج به عنوان ابزار ویژه و قدرتمند در پرورش ذهن کودکان ما ظاهر می شود. ماهیت پویای شطرنج، مجموعه ای متغیر از مسائل را در هر حرکت پیش رو می گشاید. به استثنای حرکات اولیه در شروع بازی -که می توان قویترین آنها را به خاطر سپرد- هر حرکت موقعیتی جدید را فراهم می آورد. شطرنج بازان می کوشند در هر موقعیتی در صفحه، با محاسبات خود و پیش بینی وضعیتهای محتمل و ارزیابی آنها براساس اصول تئوری،بهترین حرکت ممکن را پیدا کنند.در بعضی پوزیسیونها بیش از یک حرکت خوب وجود دارد، چنانچه در دنیای واقعی بیش از یک گزینه مناسب می تواند موجود باشد.بازیکنان باید تصمیم گیری در موقعیتهای مبهم و یا دشوار در شطرنج را بیاموزند.
چنین مهارتهایی در اندیشیدن برای دانش آموزان مقطع ابتدایی و راهنمایی در برخورد با مسائل روزمره زندگی حتی از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است.انمت این دانش آموزان در مقطع دانشجویی خود باید بدانند چگونه از گستره وسیع قوانین و اطلاعات موجود در پاسخ دادن به مسأله استفاده کنند. مهارتی که فقدان آن در دانشجویان فعلی دانشگاهها قابل مشاهده است.در نتیجه این فقدان در اطلاعات غرق شده اند و بیهوده به جای جستجوی گزینه های متفاوت و متناسب ،بهترین پاسخ را جستجو می کنند.

نتیجه گیری :

شطرنج، گزینه ای مناسب و با قدرتی استثنایی برای پرورش ذهن کودکان ماست و آنها را در مواجهه و غلبه بر پیچیدگیهای روزافزون و نیازهای دهکده جهانی یاری می رساند.روز به روزمدارس بیشتری در سراسر جهان به ارزش و اهمیت شطرنج پی برده و آن را در برنامه استاندارد آموزشی خود جای می دهند. در حقیقت شطرنج فقط یک بازی است. بازیی که در عین حال توانسته بعضی از بزرگترین مغزها در قرن گذشته را به خود جذب کرده و به مبارزه طلبیده است. چنانچه امروز کتابهایی که درباره نحوه بازی نوشته شده اند، به راحتی می توانند قفسه های یک کتابخانه را پر کنند.
شطرنج همچنین ابزار ویژه و موثری در آموزش است. شطرنج ذهن انسان را اعم از دختر و پسر، با استعداد ویژه یا معمولی، ورزشکار یا غیر ورزشکار، ثروتمند یا فقیر به تساوی به مبارزه می طلبد. شطرنج می تواند به دانش اموزان اهمیت برنامه ریزی و همچنین پیاود تصمیم گیری را بیاموزد.
بعلاوه تمرینی است برای بالا بردن قدرت تمرکز دانش اموزان. شطرنج بازی قوی همچنین شیوه دستیابی به برد دلپذیر و باخت برازنده، تفکر منطقی و موثر، تصمیم گیری در موقعیتهای دشوار و مبهم را فرا می گیرند.(سیمور و نورود 1993 ) در سطوح بالاتر، چنانچه بازی خوب نیازمند طرح و نقشه ای منطبق و مرتبط باوضعیت متغیر صفحه است و نقشه ای که بدون در نظر گرفتن پاسخ های محتمل و متفاوت حریف طرح ریزی شود کارآیی لازم را نخواهد داشت برنامه ریزی انعطاف پذیر را تعلیم می دهد.
شطرنج همچنین می تواند اسباب اعتماد به نفس و خودباوری در کودکان رافراهم آورد اما چنانکه باخت حتی برای قهرمانان جهان نیز اجتناب نا پذیر است با تکبر و نخوت میانه ای ندارد.
شطرنج ابزاری برای آموزش و شکوفایی دانش آموزان مستعد نیز به شمار می رود. مسابقات شطرنج موقعیت مناسبی برای مواجهه این کودکان مستعد با همتایان خود در سنین مختلف است چنانچه اکثر مسابقات شطرنج بر خلاف دیگر رشته های ورزشی محدودیت سنی برای شرکت ندارند. در مسابقات یک بازیکن 6 ساله می تواند مقابل بازیکن 10 ساله بازی کند و یا بازیکن 12 ساله مقابل 17 ساله. بازیکنان جوان در مسابقات بزرگسالان بسیار خوب ظاهر می شوند. برای مثال در سال 2000-1999 در استرالیایک بازیکن 14 ساله قهرمانی جنوب استرالیا را از آن خود کرد و یک بازیکن 15 ساله موفق به کسب مقام قهرمانی کوئینزلند شد . همچنین بازیکنی 13 ساله با پوئن شکنی به مقام دوم قهرمانی استرالیا دست یافت.
تحقیقات نشان داده است که مطالعه و یادگیری روشمند شطرنج می تواند سبب کودکان گردد در حالیکه اسباب تقویت مهارتهای IQ بالا رفتن شاخص
زبانی، ریاضی و خواندنی را فراهم می آورد.
مسابقات شطرنجی که با تعریف محدودیت زمانی و با ساعت شطرنج برگزار می شوند بازیکنان را در تصمیم گیری سریع و تحت شرایط فشار تمرین می دهند. مهارتی که می تواند دانش اموزان را در فشار مشابه امتحانات مدارس یاری برساند.
شطرنج ابزاری جذاب برای تمرین ذهن و به مبارزه طلبیدن آن است. تمرکز لازم در بازی ذهن را حساس تر و هوشیارتر کرده و تفکر مناسب را تقویت می کند.
در نهایت یکی از مهمترین آثار آن، آموزش تفکر و حل مسایل متغیر با ارائه ترکیب متنئوعی از مسائل پشت سر هم است. با میلیونها احتمال متفاوت در بازی ، بازیکنان باید همیشه برای رویارویی با موقعیتها و مسائل جدید آمده باشند. آنها نمی توانند با به کار بستن یک فرمول ثابت و یا استفاده از حافظه خود این مسائل را حل کنند. بلکه باید به قدرت تحلیل و محاسبه خود تکیه کرده و با استفاده از قوانین پایه و وضعیتهای نمونه وار و ابتکار و خلاقیت خود حرکت مناسب را بیابند.
در ژوئن 1999 کمیته بین المللی المپیک شطرنج را رسما به لیست ورزشهای کمیته افزود. رویدادی خوش برای آمار 6 میلیونی شطرنجبازان جهان. با این تصمیم جدید، کودکان با انگیزه بیشتری و با رویاهای قهرمانی به این رشته روی می آورند.

زیر نظر هیئت شطرنج استان
فواید شطرنج بر ذهن و رفتار اجتماعی
در سال 1918 دوشان به بوئنوس آیرس رفت .دوشان طی اقامت 9 ماهه خود در آنجا شطرنج را جدی تر دنبال کرد و برای دوستانش می نوشت که چطور شیفته شطرنج شده است.او بسیاری از بازیهای چاپ شده (بویژه بازیهای کاپابلانکا ،که او را می ستود) را مرور می کرد.
در همین جا بود که او ست معروف سه بعدی خود را ساخت .با وجود اینکه در بسیاری از


3d chess set-duchamp
شطرنج سه بعدی دوشان


مطالب آکادمیک باور بر این است که دوشان خود این مهره ها را تراشیده است (به استثنای اسبها که توسط یک صنعتگر محلی ساخته شده)اخیرا این نکته مورد توجه قرار گرفته که دیگر مهره ها بسیار ظریفانه ، با دقت و ماشینی به نظر می رسند .لاری لیست – هنرمند و موزه داری که به دقت در این زمینه مطالعه کرده- نتیجه گرفته است که آنچه در واقع رخ داده دقیقا خلاف این بوده است.مهره ها توسط یک صنعتگرمحلی ساخته شده ولی اسبها را دوشان خود تراشیده است.
لاری لیست همچنین ملاحظه کرد که فرم قوس مانند متحدالمرکز در گردن مهره ها یادآور فرم مهره های دوران "سنت جورج"در فرانسه است . هر چند مهره های دوشان به طرزی زیبا و برازنده در پایه با ظرافت مخروطی میشوند . در واقع شکل مهره ها به استثنای اسب و شاه مشابه فرمهای متداول است. اسب مهره ای است که در اکثر ستها حتی مهره های استانتون 1849 (که بسیار مشابه مهره های متداول کنونی هستند)کاملا متمایز است.


staunton chess set
مهره های استانتون

اسب دوشان در قسمت سر از فرم پیچک ویولن به سبک آرت نوو(هنر جدید)بهره می بردو حتی یالهای آن هم با فاصله گذاری دندانه ها در جداره مشخص می شود .(کل فرم نمایشی فوتوریستی است.)شاه دوشان فرم تاج پادشاهان را داراست فقط بخش بالای سر حذف شده و در نهایت شاه و وزیر فرمی مشابه یافته اند که برای ناآشنایان با این ست می تواند دردسرساز باشد.


duchamp's knight

در تابستان 1919 دوشان مهره های خود را برداشته به قصد پاریس برای دیدار خویشان و دوستان بار سفر می بندد. در پاریس ملاقاتی با هنری پیر روشه- دیپلمات و نویسنده فرانسوی- دارد و زیبایی مهره های دوشان وی را کاملا تحت تاثیر فرار می دهد . چنانچه روشه در خاطرات دسامبر 1919 خود به آن اشاره می کند.


2D chess set-duchamp
مهره های جیبی دوشان


در ژانویه 1920 دوشان به نیویورک باز می گرددحدود دو سالی را به فعالیتهای متنوع هنری می پردازد.(اثر شیشه عظیم را به پایان می رساند یک وسیله موتوری جدید می سازد و "من ری"و "کاترین درییر" را در برپایی یک موزه هنرهای معاصر جدید یاری می رساند.)هر چند فعالیتهای هنری مورد علاقه و توجه دوشان بوده اند اما او تلاش می کند زمانی برای پرداختن به شطرنج و علاقه روز افزون خود به آن بیابد . دوشان به باشگاه شطرنج مارشال می پیوندد و اولین تلاشهای حرفه ای خود را با شرکت در مسابقات و تورنمتهای متفاوت آغاز می کند.چنانچه خود به "تام کالوین"گفته بعضی شبها تا 3 صبح در باشگاه بازی می کرده و همین زمان بودکه به فکر دنبال کردن شطرنج به طور حرفه ای افتاد.
در اکتبر 1920 برای برادر خانمش از مهره های شطرنجی که طراحی کرده و ایده تولید انبوه و فروش آن با او سخن می گوید :
"راجع به شطرنج همه چیز عالیست.من در تعدادی از سیمولتانه های 12 نفره مارشال بازی کردم و 2 بار او را شکست دادم.پیشرفت قابل توجهی داشته ام و مثل یک برده تمام وقت شطرنج بازی می کنم.با اینکه شانسی برای کسب مقام قهرمانی فرانسه ندارم اما خوشحالم که شانس در برابر قویترین بازیکنان را طی 2-1 سال آینده خواهم داشت.براستی شطرنج آن بخشی از زندگیست که بیشترین لذت را نصیب من می کند.زمستان امسال در تیم مارشال (شامل 8 بازیکن برتر وی)مقابل تیم نیویورک بازی می کنم .مشابه مسابقاتی که سال قبل شرکت کردم اما امسال امیدوارم – بر خلاف پارسال که نتوانستم- چند امتیاز به دست آورم و از این بابت هیجان زده ام.
مورد دیگر اینکه می خواهم یک دست مهره جدیدی را که طراحی کرده ام برای تولید و فروش به بازار ارائه کنم.شاخصه های اصلی این دست به این ترتیب است :
وزیر ترکیبی از فیل و رخ خواهد بود.اسب ،شاه و سرباز مشابه دستی که در جنوب آمریکا داشتم هستند.
رنگ بندی مهره ها هم به این ترتیب است:
وزیر سفید به رنگ سبز روشن
وزیر سیاه به رنگ سبز تیره
رخها به رنگ آبی روشن و تیره
فیلها به رنگ زرد روشن وتیره
اسبها به رنگ قرمز روشن و تیره
شاه و پیاده های سفید سفید و شاه و پیاده های سیاه سیاه


color=coded chess set
مشابه سازی مهره ها بر اساس توصیفات دوشان


حتما توجه کردی که وزیر (همچنانکه در قدرت مانور و نوع حرکتش)رنگش نیز ترکیبی از رنگ مهره رخ و فیل است.
ضمنا می خواهم نظر مارشال را در باب نامگذاری این دست به نام او جویا شوم و در صورت موافقت 10% سود دریافت از فروش مهره ها را به او تعلق خواهد گرفت.
جنس مهره ها از مخلوط گچ و چسب خواهد بود که استحکام مهره های چوبی را دارد ( البته سنگهای تو هم می تواند گزینه مناسبی باشد نمونه ای از این مهره ها را پس از آماده شدن برایت می فرستم و می توانی سنگ را برایش امتحان کنی )"
درنظر داشتن قدرت و نحوه حرکت مهره ها در طراحی دوشان مبتکرانه است.به عنوان مثال وزیر ترکیبی از رخ و فیل در فرم و رنگ (چنانکه در قدرت و نوع حرکت).و همچنین برای اسب که درقدرت و نحوه حرکت شباهتی به دیگر مهره ها ندارد رنگ منحصر به فرد قرمز در نظر گرفته شده است.شاه و پیاده مطابق ستی که در بوئنوس آیرس طراحی کرده بود و به رنگ های سفید و سیاه هستند و خانه های صفحه شطرنج با تونالیته روشن به تیره (سیاه-سفید)از عرض 1 تا عرض 8 بوده است.

تا آنجا که ما می دانیم دوشان ایده خود را برای تولید و فروش این دست عملی نکرده است حداقل تا زمانی که در نیویورک بوده است.در دیدار از پاریس در 1922 روشه در ملاقات مجدد با دوشان از زیبایی مهره های رنگی دوشان تمجید می کندو این نشان می دهد که احتمالا حداقل یک دست از این مهره های رنگی ساخته شده بوده است.متاسفانه تا امروز اثری از این دست به دست نیامده است.

در سال 1923 دوشان هنر را به نفع شطرنج – که تا پایان عمر از آن دست نکشید- به حاشیه فرستاد. شیفتگی دوشان به شطرنج حتی پیش از این تاریخ نیز در آثار هنری وی قابل مشاهده است.از جمله آنهاست اثر حاضر اماده دام که نام آن از تاکتیکهای شطرنج گرفته شده است.
این اثر یک جالباسی با 4 گیری است که به زمین ثابت شده است.


trap

دوشان نه تنها پوستر مسابقات قهرمانی شطرنج فرانسه در سال 1925 را طراحی کرد بلکه موفق به کسب 50% امتیاز بازیها شد .همچنین به عنوان استادی شطرنج دست یافت .در همین دوران علاقه وافر وی به شطرنج همسر اولش را پریشان خاطر کرده بود تا جایی که روزی مهره های دوشان را به صفحه شطرنجش چسباند احتمالا این رویداد در جدایی آنها در 4 ماه بعد بی تاثیر نبوده است .دوشان طی سالهای 32-1928 به شرکت در مسابقات قهرمانی فرانسه و همچنین المپیادها ادامه دادوی علاقه خاصی به گشایشهای هایپر مدرن مانند نیمزوهندی داشت.با وجود تلاشهایش دوشان ازمقام قهرمانی فرانسه بالاتر نرفت و در آرزوی کسب عنوان استاد استاد بزرگ بین المللی متوقف شد.در اوایل دهد 1930 دوشان به این باور رسید که به اوج بروز توانایی های خود در شطرنج دست یافته و شانسی برای دستیابی به رده های بالاتر ندارد.در خلال این سالها ازحجم شرکت در مسابقات کاست و به جای آن به شطرنج مکاتبه ای روآورد وهمچنین مسئولیت نویسندگی ستون شطرنج هفتگی یک روزنامه را به عهده گرفت.
در سال 1923 ،دوشان با همکاری دوست شطرنجباز خود" هالبراستات" کتابی به نام
“ Opposition and sister squares are reconciled “
به رشته تحریر در آورد .
.او در این کتاب به بررسی تقابل و خانه های مرتبط در آخربازی اشاره می کند .از جمله پوزیسیونهایی که بررسی می کند پوزیسیون خاص و نادر لاسکر-ریلکم 1901 است .


نمونه ای از پوزیسیونهای کتاب

هنرمندان معاصر وی با فروش تابلوهای خود به کلکسیونرهای مرفه در دنیای هنر موفقیت چشمگیری کسب می کردند و دوشان می دید که : "من هنوز هم از قربانیان شطرنج هستم .شطرنج تمام زیباییهای هنر را داراست و حتی بیشتر .شطرنج مانند هنر جنبه تجاری به خود نمی گیرد.شطرنج به لحاظ دوری از تاثیرات اجتماعی ناب تر است"
درخلال سالهای بعد بسیاری سعی کردند او را به دنیای هنر باز گردانند. وی درباره انتخاب شطرنج به عنوان حرفه اصلی چنین می گوید :"اگر بابی فیشر از من مشورت می خواست من بی شک- بر خلاف دیگران- او را از انتخاب این حرفه دلسرد نمی کردم اما با خوشبینی برایش روشن می کردم که او هیچگاه از شطرنج به ثروت نخواهد رسید آنچه در انتظار اوست زندگی راهب وار و همراه با عدم پذیرشی بدتر از آنچه هنرمندان با آن روبرویند و تلاشی سخت برای شناخته وپذیرفته شدن از سوی مردم."
دوشان در نیمه دوم دهه 1930 فعالیتهای هنری خود را افزایش داد. او به همکاری با سوریالیستها پرداخت و در نمایشگاههایشان شرکت می کرد. در سال1942 برای همیشه ساکن نیویورک شد .از آن زمان به بعد تا سال 1944 با ماکس ارنست و آندره برتون گاهنامه سوریالستها را در نیویورک چاپ می کردند.
مارسل دوشان در دوم اکتبر 1968 در فرانسه دیده از جهان فرو بست.


نوشته شده وترجمه توسط:خانم سيماباغشني

منبع : سایت علمی دانشجویان ایران

:: موضوعات مرتبط: شطرنج و ذهن