سوال: آقای "گیسن" عزیز، من در یک مسابقه استاندارد با کنترل زمانی 60 دقیقه برای هر بازیکن به عنوان سرداور مسابقه حضور داشتم و در عین حال هم به عنوان بازیکن ، بازی می کردم.در دور چهارم این مسابقات حریف من (که او را "لوک" می نامم) حرکت شاه قلعه را طوری با دو دستانش و با سرعت انجام داد که من نتوانستم تشخیص دهم که او ابتدا شاه را لمس نموده و یا رخ را. من قصد داشتم تا حریف را مجبور به انجام حرکت رخ کنم اما با توجه به اینکه به عنوان داور هم در مسابقات حضور داشتم لذا از این امرکه ممکن است حریف دلخور شود، خودداری نمودم.
در بازی دور آخر و پس از سپری شدن بیست دقیقه از آغاز بازی "لوک" در مقابل حریف این دور خود باز هم حرکت شاه قلعه را چنین انجام داد.ناگهان حریف مرا به عنوان داور مسابقات صدا زد و ادعا کرد که "لوک" در انجام حرکت شاه قلعه ابتدا به مهره رخ دست زده است من با توجه به اینکه دردور چهارم این مسابقات چنین امری را درمقابل این بازیکن تجربه نموده بودم به این نتیجه رسیدم که بازیکن ابتدا رخ را لمس نموده، لذا او را مجبور به انجام حرکت رخ کردم."لوک" با اعتراض عنوان کرد که هدف او انجام حرکت شاه-قلعه بوده است و از اینکه نباید از دو دستش برای انجام این حرکت استفاده نماید اطلاعی نداشته است.من به او گفتم که استفاده از دو دست در انجام حرکت شاه-قلعه عیبی ندارد به شرط اینکه ابتدا شاه را لمس نمایید.او در حالی که اطمینان نداشت که کدام مهره را ابتدا لمس نموده است با رخ حرکت کرد.یک ونیم ساعت بعد او بازی را واگذار نمود.
سوال اول: با فرض اینکه در این بازی نظارت عالیه داور حاکم بوده است،آیا داور می تواند بازیکن را مجبور به انجام حرکت با رخ نماید؟
سوال دوم: آیا مشارکت داشتن در یک مسابقه هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان داور اشکال دارد؟
سوال سوم: آیا تصمیم من جهت مجبور کردن "لوک" به انجام حرکت رخ صحیح بوده است؟
پیشنهاد شما در این مورد چیست؟ با تشکر فراوان."چارلز میائو از مالزی"
پاسخ سوال اول: بسیاری از داوران بر این عقیده هستند که بازیکن در چنین موردی باید ادعا نماید.اما من بر عقیده ای دیگر هستم،اگر داور در حین یک بازی شاهد نقض قوانین شطرنج باشد باید در آن دخالت کند.من نظر شما را به ماده 13.1 از قوانین شطرنج جلب می کنم:
"داور باید مراقبت کند که قوانین شطرنج دقیقاً مراعات می شود."
این بدین معنی است که داور باید در این مورد دخالت نماید و بازیکن را مجبور به انجام حرکت با مهره ای کند که آن را ابتدا لمس نموده است.
پاسخ سوال دوم: قانونی در مورد اینکه نمی توان هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان داور در یک مسابقه مشارکت داشت، چیزی را تصریح نکرده است اما من برای پاسخ به شما از خود شما نقل قولی مطرح می کنم که می توان مسئلله ساز بودن این امر پی برد:
"من به دلیل اینکه داور مسابقه بودم و ممکن بود حریف از این ادعای من دل آزرده شود، صرف نظر کردم".
چگونه می توان به عنوان داور و بازیکن بازی خود را قضاوت کنید؟ چگونه می توانید اعای نقض قوانین کنید؟ چگونه می توانید در تنگی وقت بازی خود، بازیهای دیگر را قضاوت نمایید؟ دلایل کافی را می توان برشمرد که مشارکت در یک مسابقه به عنوان بازیکن و داور مسئله ساز است.
به عقیده من حضور افراد در مسابقات رسمی به عنوان داور - بازیکن امری غیر قانونی است اما در مسابقات باشگاهی می توان استثنائاتی را قائل شد اما در اینگونه مسابقات نه تنها پیشنهاد می شود بلکه شاید ضروری به نظر میرسد که فردی دیگر کار قضاوت بر بازی داور مسابقه را بر عهده بگیرد.
پاسخ سوال دوم: بله تصمیم شما با نظر به اینکه آقای "لوک" به منظور انجام حرکت شاه-قلعه، ابتدا رخ را لمس نموده ، درست بوده است.شما در بخشی عنوان کرده اید که انجام حرکت شاه-قلعه با دو دست اشکالی ندارد،اما باید خدمتتان عنوان نمایم که ماده 4.1 از قوانین شطرنج چیز دیگری را اظهار می دارد:
"هر حرکت باید تنها با یک دست انجام شود."
من در این مورد ماده قانونی دیگری در قوانین شطرنج که چیز دیگری را تصریح کرده باشد، سراغ ندارم.به هر حال باید پذیرفت که بخشی از ماده قانونی 4.4 دچار ابهام و گیج کننده است:
"اگر بازیکنی قصد انجام حرکت شاه-قلعه را با لمس شاه و یا شاه و رخ در یک زمان داشته باشد اما مجاز به قلعه رفتن در آن جناح نباشد باید حرکت قانونی دیگری را با شاه (که می تواند شامل حرکت مجاز شاه-قلعه در جناح دیگر باشد) انجام دهد.اگر بازیکن مجاز به انجام حرکت با شاه نباشد باید حرکت قانونی دیگری را انجام دهد."
در این مورد من قوانین شطرنج ایالات متحده آمریکا را ترجیح می دهم.من این را در اینترنت یافتم:
"قانون شماره 4 در مورد استفاده از یک دست در انجام حرکت و ساعت زدن چیز تازه ای را تصریح می کند.استثنایی وجود ندارد (تنها باید از یک دست در قلعه رفتن،زدن و یا گرفتن مهره،انجام حرکت استفاده شود و با همان دست ساعت را زد.)
متن کامل آن بدین شرح است:
"هر بازیکن باید با همان دستی که مهره را حرکت می دهد،ساعت را بزند،استفاده از یک دست هم درحرکت دادن مهره و هم درفشردن تکمه لازم اجرا است."
ضمیمه: " قانون استفاده از یک دست در حرکات بلیتز و همچنین قلعه رفتن و گرفتن مهره ها یکسان است."
این امری آشکار است و فیده باید اصلاحیه آن را در دوباره نویسی کتاب قوانین شطرنج در اصل متن قانون و نه حتی به عنوان ضمیمه، مد نظر قرار دهد.تنها چیزی که ذهن مرا به خود مشغول نموده است این نکته است که آیا این قانون در بازی بلیتز هم کاربردی است و یا من چیزی را از قلم انداخته ام؟
سوال: آقای "گیرت" عزیز آیا قانون تکرار سه مرتبه وضعیت بازی در وضعیتی قابل ادعا است که بگوییم در وضعیت تکرار اول و تکرار دوم، اسب جناح شاه و اسب جناح وزیر در خانه های منحصر به خود قرار دارند، و در وضعیت تکرار سوم اسبها جایشان را با یکدیگر عوض نموده اند.البته در هر وضعیت یک بازیکن مهره ها را حرکت می دهد.
مثال: می توان گفت که اسبی که در وضعیتهای ذیل مشخص شده، اسب جناح شاه می باشد.در تکرار وضعیت اول و دوم (دیاگرام اول) آن اسب در خانه f1 قرار دارد،اما در تکرار وضعیت سوم (دیاگرام دوم) در خانه h1 قرار دارد.آیا این وضعیت جهت تساوی قابل ادعا است؟ با تشکر " لی هنکدون از کانادا."
دیاگرام A
دیاگرام B
پاسخ: من نظر شما را به ماده 9.2 از قوانین شطرنج جلب می کنم.
"وضعیتهایی یکسان به شمار می روند که نوبت حرکت با همان بازیکن باشد،همان مهره ها با همان رنگ همان خانه ها را اشغال کرده باشند، وحرکتهای ممکن همه مهره های هر دو بازیکن همانند هم باشند."
وضعیتهایی یکسان به شمار نمی روند،پیاده هایی را که قبلاً می توان با آنپاسان گرفت دیگر نتوان به این صورت گرفت،هنگامی که شاهی یا رخی مجبور به حرکت باشد حق قلعه رفتن اگر وجود داشته باشد بعد از حرکت شاه یا رخ از دست خواهد رفت."
اگر شما از این وضعیتها سه تصویر تهیه کنید،هر سه تصویر باید یکسان باشند.این گفته درضعیتهای بالا صدق می کند.اما دو استتثنا با آنکه تصاویر وضعیتها یکسان باشد وجود دارد:
امکان دارد که در یک وضعیت یکسان، یک پیاده به صورت آن پاسان قابل گرفتن باشد.البته باید گفت که امکان ندارد که همان پیاده را بتوان با یک پیاده یکسان به صورت آنپاسان در وضعیتهای دوم و سوم گرفت.
امکان دارد که در وضعیت اول یک بازیکن امکان قلعه رفتن را داشته باشد..اما در وضعیتهای دوم و سوم حرکت قلعه رفتن به همان روش در وضعیت اول، امکانپذیر نیست. به عنوان مثال یک بازیکن، شاه و یا رخ و یا دو رخش را حرکت داده باشد.به معنی دیگر: گزینه قلعه رفتن پس از وضعیت اول تغییر می کند.
در این دو وضعیت، پوزوسیونها را نمی توان یکسان نامید با آنکه تصاویر گرفته شده یکسان می باشند.
سوال: با سلام. در لیگ برتر جمهوری چک ما با این مسائل روبرو شدیم:بازیها با کنترل زمانی 90 دقیقه برای 40 حرکت به اضافه30 دقیقه برای مابقی بازی با احتساب 30 ثانیه پاداش حرکت از اولین حرکت مورد محاسبه قرار می گرفت.
بازیکن سفید بازی را در حرکت 49 باخت زیرا که ساعتش زمان صفر را نشان می داد.پس از دقایقی بازیکن بازنده اعتراض می کند که ساعت اشکال داشته است و زمان اضافی به ازای هر حرکت را نمایش نداده است.
پس از آن با محاسبه مقدار زمان تفکر اصلی و همچنین با میزان افزایش زمان به ازای حرکات انجام شده و مقایسه آن با میزان زمان انجام بازی، این نتیجه حاصل شد که اعتراض بازیکن صحیح بوده است و ساعت میزان زمان اضافی به ازای انجام حرکات را به مقدار زمان بازیکن نیفزوده است..
او شرح می دهد که بر طبق ماده 6.2 الف از قوانین فیده هنوز دارای 4 دقیقه و 30 ثانیه زمان می باشد و با توجه به 9 حرکت انجام شده باید 9 افزایش زمان به ازای هر حرکت در کنترل زمانی دوم را دریافت می کرده است که با توجه به عیب ساعت چنینن نشده است.آیا ادعای این بازیکن در صورتی که در جین بازی پرچم ساعتش افتاده است صحیح می باشد؟ نظر شما در این مورد چیست؟ "پتر زاروبا از چک."
پاسخ: من برای پاسخ شما از ماده 6.10 قوانین فیده نقل می کنم:
"اگر در حین بازی معلوم شود که تنظیم زمان یک یا هر دو ساعت ناصحیح بوده است،هر یک از بازیکنان یا داور باید بلافاصله ساعت ها را متوقف کنند.داور باید وضعیت صحیح زمان را اعمال و زمان ها و حرکت شمار را تنظیم کند.داور باید به هنگام تعیین وضعیت های صحیح زمان قضاوت عالیه اش را اعمال کند".
بسیار حیف شده است که بازیکن، این بازی را باخته است، اما ادعای او خیلی دیر انجام شده است،همانطور که در این ماده قانونی به صراحت عنوان شده است تنها اگر در حین بازی مشخص شود که زمان بازی به صورت نا صحیح تنظیم شده است تنها داور باید امکان تنظیم زمان صحیح را اعمال کند.این همیشه برای من نکته ای تعجب انگیز بوده است که داوران در حین انجام بازیها ، ساعتها را کنترل نمی کنند.در حقیقت این امر همیشه توسط بازیکنان انجام می شود.با افزایش 30 ثانیه زمان به ازای هر حرکت، محاسبات زمان بسیار ساده می باشد.
ضمیمه: پاسخ من به این سوال براساس نامه الکترونیکی بوده است که دریافت نموده ام و بنا بر اظهارات بازیکن سفید که پس از چند دقیقه از اتمام بازی اعتراضش را عنوان نموده است که به عقیده من این اعتراض پس از بازی و نه در طول بازی عنوان شده است.
در طول مسابقات اخیر تاتا استیل در ویک آنزی استاد بزرگ "جانسا" از جمهوری چک همین پرسش را با من مطرح نمود.وی همین سوالی را که آقای "زاروبا" مطرح کرده بود را عنوان نمود اما مرا از این امر که بازیکن سفید درست پس از افتادن پرچم ساعت، اعتراضش را مطرح نموده است مطلع نمود.اگر اینگونه بوده است،اوضاع فرق می کند،پس از آگاهی از این امر که بازی تمام نشده بوده است، ماده قانونی 6.10 را جهت پاسخ به این سوال مد نظر قرار دادم.
.
